Có thể hiểu “Nhiên liệu” theo nhiều nghĩa khác nhau: là cà-phê sáng để bạn tỉnh táo làm việc, là buổi tập thể thao đầu ngày để tiết ra dopamine và endorphin, hoặc cũng có thể là xăng xe đối với xe cộ. Tương tự như vậy, Ethereum (ETH) cũng cần tới nhiên liệu của riêng mình. Với đồng tiền điện tử này, nguồn tiếp năng lượng là Gas Ethereum.
Trước khi đi vào tìm hiểu về chủ đề này, chúng tôi sẽ gợi nhớ lại cho bạn về Ethereum. Vậy Ethereum là gì? Nói một cách đơn giản, Ethereum là một đồng tiền điện tử và là một nền tảng phần mềm hoạt động dựa trên chuỗi khối và có mã nguồn mở. Tính năng mang tính chuyển đổi của Ethereum là sử dụng hợp đồng thông minh và các ứng dụng phi tập trung (DApps).
Gas của Ethereum là gì?
Gas về căn bản chính là chi phí để thực hiện một giao dịch trên chuỗi khối Ethereum. Tuy nhiên sự việc phức tạp ở chỗ phí gas của Ethereum không cố định mà phụ thuộc vào độ phức tạp của tùy từng giao dịch. Ví dụ, để thực hiện một giao dịch đơn giản, bạn sẽ trả 21.000 gas (yêu cầu tối thiểu cho mỗi giao dịch). Ngược lại, với giao dịch phức tạp hơn được sử dụng trong tài chính phi tập trung (DeFi), bạn có thể mất tới 1.000.000 gas.
Mỗi đơn vị gas có một mức giá. Mức giá gas của Ethereum được tính theo giá trị gwei hoặc nanoeth. Giá trị quy đổi của 1 ETH = 1*10^9(1.000.000.000) gwei. Thử giả dụ mức giá của gwei là 5. Trong trường hợp đó, một giao dịch 21.000 gas sẽ tốn của bạn 21.000*5 = 105.000 gwei (0.000105 ETH).
Nguồn: ethereumprice.org/gas/
Về cơ bản, cơ chế hoạt động của đồng tiền điện tử này là để Máy ảo Ethereum (EVM) sử dụng gas sao cho các ứng dụng phi tập trung có thể tự thực hiện các hợp đồng thông minh một cách an toàn và không cần tới sự can thiệp của bên thứ ba. Đây là cách để thưởng công cho thợ đào vì đã sử dụng những cỗ máy có hiệu năng tính toán cao của họ để xử lý và xác nhận giao dịch.
Trong hầu hết các trường hợp, các chi phí và gas Ethereum chủ yếu được xác định bởi lượng cung cầu giữa các thợ đào trong mạng lưới. Điều này có nghĩa là thợ đào có thể từ chối xác minh một giao dịch nếu phí gas không đạt mức tiêu chuẩn của họ. Ngoài ra, phí gas còn dao động theo lượng cung cầu về khả năng xử lý giao dịch.
Định nghĩa “giới hạn phí gas Ethereum” cũng từ đó mà ra đời. “Giới hạn phí gas” là khoản phí bạn sẵn sàng trả để giao dịch được xác nhận. Đặt một mức giá gas cao tương tự với việc bạn nói với thợ đào Ethereum rằng giao dịch của bạn rất đáng để họ để tâm tới. Ngược lại, thợ đào có thể bỏ qua giao dịch của bạn nếu giới hạn phí gas quá thấp.
Để giải thích đơn giản hơn nữa, hãy thử lấy ví dụ trong thực tế. Để chạy xe X km, bạn sẽ cần số lượng nhiên liệu là Y. Hoặc để chuyển khoản tiền X từ tài khoản ngân hàng của bạn tới tài khoản của một người bạn có thể tốn Y USD phí xử lý. Trong cả hai trường hợp, X là giá trị hiệu dụng và Y tượng trưng cho chi phí để thực hiện quy trình. Nếu một hợp đồng thông minh trên mạng lưới có giá 50 ether (X), phí gas cần thiết để xác minh giao dịch tại thời điểm đó sẽ là 1/100.000 ether (Y). Thợ đào Ethereum sau đó được trao thưởng một khoản phí cụ thể vì đã xác minh giao dịch.
Tại sao hệ thống phí gas này được sử dụng
Khái niệm phí gas được sử dụng để mạng lưới của Ethereum có thể phân biệt chi phí tính toán với các khoản phí khác. Việc sử dụng các đơn vị khác nhau giúp phân biệt rõ chi phí tính toán của EVM và giá trị thực của ETH.
Ngoài ra, hệ thống này được sử dụng để phục vụ một lý do chính: khuyến khích người tham gia. Đừng quên rằng Ethereum vẫn sử dụng hệ thống Bằng chứng công việc (PoW), có nghĩa là mạng lưới này phụ thuộc nhiều vào hàm băm của các thợ đào. Càng nhiều thợ đào thì tỷ lệ băm càng cao. Tỷ lệ băm cao thì hệ thống lại càng hiệu quả và đảm bảo.
Để thu hút nhiều thợ đào hơn tới hệ thống, nhà phát triển phải đảm bảo rằng hoạt động đào Ethereum có khả năng sinh lời cao và hấp dẫn nhất có thể. Trên chuỗi khối Ethereum, có hai cách để thợ đào kiếm tiền.
Cách thứ nhất vô cùng đơn giản: đào các khối và nhận phần thưởng khối. Cách thứ hai là kiểm soát một khối và đảm bảo rằng các giao dịch được đưa vào khối đó. Hệ thống phí gas được sinh ra để phục vụ cách thứ hai này. Để đưa giao dịch vào khối, thợ đào phải sử dụng khả năng tính toán của họ để xác nhận hợp đồng thông minh. Thông qua quá trình xác nhận này, họ sẽ nhận được phần thưởng. Về căn bản, mức phí này được trao cho thợ đào và tạo động lực để họ tham gia tích cực vào hệ sinh thái Ethereum.
Tại sao Bitcoin (BTC) không sở hữu hệ thống này?
Satoshi Nakamoto đã tạo ra một loại tiền tệ mới khi giới thiệu BTC ra đại chúng vào năm 2009. Đây là loại tiền tệ có thể được lưu chuyển qua lại giữa hai người mà không cần tới sự can thiệp của một bên trung gian và hoàn toàn mang tính phi tập trung. Tuy nhiên, phát minh này chỉ dừng lại ở đây. Mặc dù mang trong mình sức mạnh chuyển đổi mô hình tài chính, BTC chỉ cho phép thực hiện các giao dịch tiền tệ. Không có cách nào để người dùng bổ sung thêm các điều kiện vào giao dịch.
Andy có thể gửi cho Bruno 5 BTC nhưng anh ta không thể đặt điều kiện cho giao dịch này. Ví dụ cho điều kiện ở đây có thể là để nhận được 5 BTC từ Andy, Bruno phải hoàn thành một số nhiệm vụ cụ thể trước đó. Phải có những kịch bản lập trình vô cùng phức tạp để thiết lập những điều kiện như vậy. Có gì đó vẫn còn thiếu… và điều còn thiếu này chính là hợp đồng thông minh.
Hợp đồng thông minh là các hợp đồng tự động hóa và tự động thực thi có thể giúp bạn trao đổi tài sản, tiền bạc hay bất cứ thứ gì có giá trị theo cách minh bạch và ít tranh chấp nhất, ngoài ra giao dịch cũng không cần tới sự tham gia của một bên trung gian.
Khi nào là thời điểm tốt nhất để thực hiện giao dịch trên mạng lưới Ethereum?
Bạn muốn tiết kiệm tiền khi giao dịch qua mạng lưới Ethereum? Thật may mắn thay, chúng tôi đã nghiên cứu biểu đồ phí gas của Ethereum và tìm ra những thời điểm tốt nhất để thực hiện giao dịch.
Thời điểm lưu lượng giao dịch lớn nhất trong ngày và cũng là khi chi phí đắt nhất là từ 19 giờ tới 0 giờ sáng (giờ Hồ Chí Minh). Không có gì lạ bởi đây là khung giờ trong ngày của người dùng tại châu Âu và Hoa Kỳ. Ngược lại, thời điểm ít giao dịch nhất là khoảng trưa tới 15 giờ (giờ Hồ Chí Minh). Đây là khi người dùng tại Hoa Kỳ đang ngủ và người dùng tại châu Âu vừa bắt đầu ngày mới. Cũng trong cùng khung giờ, người dùng tại châu Á đang chuẩn bị tan ca.
Điều này có nghĩa là thời điểm tốt nhất để thực hiện giao dịch trên mạng lưới ETH là vào thứ bảy hoặc chủ nhật khi giá gas ở mức thấp nhất. Trái lại, thời điểm không tốt để giao dịch là vào thứ ba và thứ năm, khi mạng lưới phải xử lý nhiều giao dịch nhất và phí gas cũng cao nhất.
| Ngày | Thời điểm khi giá gas ETH ở mức thấp nhất (Hồ Chí Minh) |
| Chủ nhật | 13 giờ – 14 giờ |
| Thứ hai | 12 giờ – 13 giờ |
| Thứ ba | 17 giờ – 19 giờ |
| Thứ tư | 10 giờ – 18 giờ |
| Thứ năm | 12 giờ – 14 giờ |
| Thứ sáu | 9 giờ – 19 giờ |
| Thứ bảy | 13 giờ – 14 giờ |
Tất cả dữ liệu này cho thấy nếu trì hoãn giao dịch và gửi ít phí gas hơn cho những giao dịch không trong danh sách ưu tiên trong khoảng thời gian vàng thì bạn sẽ tiết kiệm được một khoản phí gas.
Trong bối cảnh mức giá Ethereum tăng mạnh (phí gas cũng tăng theo), có thể bạn sẽ muốn tìm cách tiết kiệm phí gas. Tìm những thời điểm tốt nhất để mua Ethereum và lập kế hoạch theo dữ liệu trên. Ai mà biết được, có thể bạn sẽ tiết kiệm được rất nhiều tiền đấy!
*Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Nội dung của bài viết này chỉ phục vụ mục đích cung cấp thông tin. Các ý kiến đưa ra trong đây không phải lời khuyên tài chính, đầu tư hay bất cứ lời khuyên nào khác cũng như không đại diện cho ý kiến của Paxful.