Bitcoin (BTC) 2009’da yaratıldığından beridir epey yol almış haldedir. O tarihten beridir daha iyi yabancı para birimi kurları ve ödemeleri daha ucuza gönderebilme gibi pek çok kullanım durumu oluşturmuş haldedir.
Kripto paralar bu alanlarda devrim yaratmış olup ülkeler arası para gönderimi konusunda daha ucuz ve daha verimli yollar oluşturmuş haldedir. Pek çok kişi halen daha geleneksel yollarla para dönüşümü ve gönderimi yapmaya alışık olsa da göz ardı edemeyeceğimiz kusurlar mevcut haldedir. Bu özellikle adaletsiz forex kurları ve döviz dönüşüm kontrolleri devreye girdiğinde doğrudur.
Döviz kurları neden dalgalanır?
2020’de tarihi bir ekonomik çalkantı yaşadık. Piyasalar şok yaşamıştı ve bu durum ticareti, istihdamı, enflasyonu ve ulusal bütçeleri etkilemişti. Bu durum da istikrarlı ekonomilerin bile kaçamadığı bir küresel durgunluğa yol açtı, 2020’den önce zaten ekonomik olarak kırılgan olan ülkeler en kötü etkilenen ülkeler oldu.
Döviz kurlarında dalgalanmalar, dalgalı döviz kurlarının zaten doğal bir sonucu olmuştur—kurlar, diğer ülkelere göre arz ve talep yoluyla belirlenmektedir. Buna bir de ekonomik şoklar eklendiğinde, döviz kurları gerçekten yükselebilir ve zorlanan ekonomilerin paralarını dönüştürmeleri zor olabilir.
Döviz kontrolleri nedir?
Döviz kontrolleri, ulusal hükûmetler tarafından döviz alım satımını kısıtlamak için konulan tedbirlerdir.
Böylesi ek kontrollere sahip pek çok ülke bu kontrolleri kaldırmış olsa da bazıları halen daha kullanmaya devam etmektedir—Rusya, Hindistan, Kuzey Kore, Küba ve Çin, bunlara örnek olarak gösterilebilir.
Peki bu durum, bu ülkelerde yaşayan kişiler için ne anlama gelir? Esasında bu, yabancı para birimlerine kısıtlı erişimleri olduğu anlamına gelir. Bu ülkelerde kişiler yalnızca hükumet tarafından onaylı döviz bürolarında döviz alım satımı yapabilir. Bu durumda bile bu borsalardaki işlemlerin üst limitleri söz konusudur.
Buna ek olarak, döviz kurlarının tamamı hükûmet tarafından belirlenir ve tüm dövizler ulusal kimlikler üzerine kaydedilir. Bu önlemler ülke içine ve ülke dışına vatandaşların ne kadar döviz taşıyabileceğini kontrol edebilir.
Döviz kontrollerinin iyi ve kötü yanları
Döviz kontrolleri bu şekilde ise hükûmetler neden bunları uygular? Özünde bunu yapmanın birkaç faydası vardır:
İlki, biraz evvel bahsettiğimiz üzere, zayıf ekonomilerin bu kontrollerden faydalanıyor olmasıdır. Bu önlemler sayesinde döviz dalgalanmalarının aşırı seviyelere ulaşması engellenmektedir.
Forex kontrolleri ayrıca döviz piyasalarında aşırı spekülasyonun etkilerine karşı koymak için de tasarlanmıştır. Bunun bir örneği, İzlanda’da 2008’de görünen örneğidir. Ekonomide o yıl yaşanan ciddi çöküş sonrasında geçici olarak döviz kontrolleri uygulanmıştır.
Ancak bu kontrollerin kendi eksileri de mevcuttur:
Bunların ilki, bir para biriminin değerinin doğal piyasa kuvvetlerine tepki olarak yükselip düşmelerini kesintiye uğratmasıdır. Özünde bunlar, serbest ticaret fikrini alt etmektedirler.
Bu kontrolleri kullanmanın ikinci dezavantajı, şirketlerin ülkeler arası ödemeler gönderip almalarını daha zor hale getirmeleridir. Bunun bir örneği Rus Merkez Bankası olacaktır. Kendileri Ruble döviz dönüşüm kurlarını sıkı bir şekilde kontrol etmektedirler ve parayı gönderenlerin Rus Merkez Bankası’nda bir hesabı olmalarını zorunlu kılmaktadırlar. Buna ek olarak bazı işlemsel bilgilerin Rusça doldurulması gerekmektedir. Bu kontroller Rusya’ya, özellikle de küçük firmalara ödemeleri komplike hale getirmektedir.
Buna ek olarak, hükûmet tarafından dikte edilen forex kurları bazen adaletsiz olmakta ve para biriminin gerçek değerinin altında olmaktadır. İnsanlar paralarının maksimum değerini alma umuduyla çoğu zaman karaborsa döviz bürolarına yönelmektedir.
Son olarak, bu kontroller ücret ödemelerini de etkilemektedir. Bu gibi kurallar uygulanırsa, ücret ödemelerinin maliyetini ve hızını tehlikeye atabilir—ki bu da BM’nin dünya genelinde ücret gönderim maliyetlerini azaltma hedeflerine aykırı bir durum oluşturur.
Bitcoin’i avantajınıza kullanmak
BTC’yi avantajınıza olacak şekilde nasıl kullanabileceğinizle ilgili bir fikir vermek için Nijerya Nairasına (NGN) dönüştürmek istediğiniz 100 USD’niz olduğunu varsayalım. Makalenin yazıldığı günün (27 Temmuz 2021) kuru ile 100 USD karşılığında yaklaşık 41.125 NGN alırdınız.
Ancak, 100 USD’yi önce BTC’ye dönüştürecek olsaydınız (makale yazım tarihinde 1 BTC = yaklaşık 38.000 USD) size yaklaşık 0,00260123 BTC ederdi ve bunu Paxful alım satım platformunda 60.000 NGN‘nin üzerinde bir tutar karşılığı satabilirdiniz.
Denemeyi mi istiyorsunuz? Yapmanız gereken ilk şey, bir Paxful hesabı açmak, sonrasında mevcut 350’nin üzerinde ödeme yönteminden herhangi birini kullanarak 100 USD’niz ile Paxful’da BTC satın almaktır. Platformdaki en güvenilir tedarikçileri görmek için sol kenar çubuğundaki filtreleri kullanmanızı tavsiye ederiz.
Daha önceden de bahsedildiği şekilde bu makalenin yazım tarihi itibariyle 1 BTC’nin fiyatı 38.000 USD idi—böylece 100 USD’niz size 0,00260123 BTC getirecektir.
100 USD’nizi BTC’ye dönüştürmeniz sonrasında bunu satıp NGN ile ödeme almanız gerekir. Kullanıcı Türü filtresini tekrar kullanıp listedeki yalnızca güvenilir Paxful kullanıcılarının gösterilmesini sağlayın. Ayrıca Bitcoin başına kuru En Yüksekten En Düşüğe olacak şekilde sıralayıp BTC’niz karşılığında daha fazla ödeme yapmak isteyen alıcıları görebilirsiniz.
Diyelim ki elinizdeki 0,00260123 BTC’nizi mevcut Bitcoin piyasa fiyatından %24,53 daha fazla ödemek isteyen birine satmayı tercih ettiğinizi varsayarsak elinize 62.327,64 NGN geçecektir. Bu, kurun 100 USD = 41.125 NGN şekilde uygulandığı borsalarda paranızı dönüştürmekten 20.000 NGN daha yüksek bir rakamdır.
Paxful ile ayrıca paranızı Paxful Cüzdanda tutma seçeneğiniz de söz konusudur. Bu sayede, Bitcoin’i enflasyon karşısında bir koruma aracı olarak kullanarak paranızı koruyabileceksiniz. Paranız BTC’de duruyorsa paranız enflasyondan da etkilenmez.
Modası geçmiş modeller mi?
Gördüğünüz üzere Bitcoin’i kullanmak, daha iyi forex kurları ve ödeme iletimi yolları arasında en iyilerdendir. Buna ek olarak, daha etkili bir ödeme yöntemi olma ve kullanışlı bir değer saklama aracı olma gibi BTC’nin başka gerçek kullanım durumları da vardır.
BTC’nin bu kullanım durumları, kripto paranın her zaman spekülasyon, para kazanma veya yatırımdan ibaret olmadığını kanıtlar. Bunun yerine, günlük hayatta kullanabileceğimiz bir para türü olabilir.
BTC’nin zaman çizelgesi boyunca benimseme yükselmeye devam ettikçe bu kullanım durumlarının daha fazlasının ortaya çıktığını görmeye başlayacağız—ve insanların ne kadar yaratıcı hale gelebildiklerini görmek için sabırsızlanıyoruz.