Câu chuyện về Bitcoin không bắt đầu với phòng thí nghiệm và phóng xạ, hay thiên thạch va vào Trái Đất và mang theo loại tiền tệ ngoài hành tinh… Thay vào đó, bitcoin khởi đầu từ giấc mơ về một hệ thống tiền tệ điện tử ngang hàng thực sự.
Không quá khi nói rằng Bitcoin đã thống trị thị trường tiền điện tử ngay từ những ngày đâu tiên, đóng vai trò là chất xúc tác dẫn đường cho rất nhiều đồng tiền kỹ thuật số khác. Tuy nhiên lịch sử Bitcoin bắt nguồn từ đâu? Làm cách nào mà tài sản điện tử kỳ diệu này lại xuất hiện trong cuộc sống thường nhật của chúng ta? Ai là người tạo ra bitcoin?
Mỗi siêu anh hùng xuất chúng đều có một câu chuyện khởi đầu hấp dẫn. Hôm nay, chúng ta sẽ cùng quay ngược thời gian để tìm hiểu về sự ra đời của đồng “siêu tiền tệ” Bitcoin.
Ngày xửa ngày xưa…
Bất cứ ai từng trải nào trong lĩnh vực tiền điện tử đều biết rằng Bitcoin là đồng tiền điện tử “đầu tiên” và được tạo ra vào tháng 1 năm 2009. Tuy nhiên, không nhiều người biết rằng để thực sự hiểu về lịch sử Bitcoin, họ phải quay ngược thời gian hơn nữa.
Thế giới trước kỷ nguyên Bitcoin
Hãy thử mường tượng: bây giờ là năm 1982 và quyền riêng tư của bạn không được đảm bảo ở mức cao nhất khi thực hiện thanh toán qua mạng internet, bởi vậy bạn rất quan ngại về điều này. Bạn có thể làm gì để có thể thanh toán an toàn và bảo đảm?
Một nhà khoa học máy tính là David Chaum cũng đã cảm thấy như vậy. Ông xuất bản một bài báo với tiêu đề Chữ Ký Số Mù cho Các Khoản Thanh Toán Không Thể Theo Dõi, một lời khẳng định rằng ông không hề hài lòng với mức độ riêng tư của các khoản thanh toán qua mạng Internet. Vậy ông ấy đã làm gì? Ông đã đề xuất khái niệm về eCash (tiền điện tử), cụ thể là DigiCash.
Giống như Bitcoin, DigiCash được thiết kế để trở thành một đồng tiền tệ trực tuyến an toàn và bảo mật. Thật không may khi mọi thứ diễn ra không suôn sẻ với ông và DigiCash đã phá sản vào cuối những năm 90. Tuy nhiên, điều này lại truyền cảm hứng và mở ra lối đi cho Adam Back, người phát minh ra Hashcash. Đó chính là mô hình bằng chứng công việc sẽ trở thành nền tảng cho hệ thống Bitcoin sau này.
Những năm 90 chứng kiến hai nỗ lực khởi tạo tiền điện tử: B-Money bởi Wei Dai và Bit Gold bởi Nick Szabo. Tuy cả hai đồng tiền này đều đã được xây dựng, chúng không bao giờ thực sự được phát triển đầy đủ. Bởi vậy, chúng ta không thể trao cho chúng danh xưng “tiền điện tử đầu tiên”.
Cột mốc tiếp theo là tháng 8 năm 2008. bitcoin.org được đăng ký một cách lặng lẽ trên mạng trực tuyến. Hai tháng sau, thông tin chính thức được phát hành. Bitcoin: Hệ Thống Tiền Tệ Điện Tử Ngang Hàng lan truyền trong danh sách thư mật mã, được ủy quyền bởi một người mà sau này chúng ta biết tới với cái tên Satoshi Nakamoto.
Kỷ nguyên Bitcoin
2009
Nếu bitcoin.org được đăng ký vào năm 2008, vậy Bitcoin được tạo ra khi nào? Vào tháng 1 năm 2009, một đoạn mã đã đặt dấu mốc cho sự ra đời của Bitcoin. Một vài ngày sau đó, Khối đầu tiên (hay khối Nguyên Thủy) được khai thác.
Đến ngày 9 tháng 1, phiên bản đầu tiên của phần mềm Bitcoin được công bố cho công chúng và quá trình khai thác bắt đầu. Vào ngày 12, 10 BTC được gửi từ Satoshi Nakamoto tới Hal Finney, một nhà phát triển và lập trình máy tính. Đây là giao dịch Bitcoin đầu tiên được thực hiện.
Vào tháng 10 cùng năm, Bitcoin nhận giá trị quy đổi đô-la đầu tiên từ NewLibertyStandard, một người dùng trên diễn đàn có tầm ảnh hưởng. Vào thời điểm đó, 1 đô-la có giá trị 1.309,03 BTC, con số này được tính toán dựa trên lượng điện mà một máy tính thông thường cần sử dụng để đào một khối Bitcoin.
2010
Vào năm 2010, Bitcoin sở hữu sàn giao dịch đầu tiên: Bitcoinmarket vào tháng 2 và Mt. Gox vào tháng 7. Bitcoinmarket là nền tảng đầu tiên xem BTC là một loại hàng hóa, hướng tiếp cận này vô cùng hiệu quả trong việc tạo ra thị trường mà chúng ta biết tới ngày nay.
Ngay sau đó, giao dịch mua BTC đầu tiên đã được thực hiện và chúng tôi khá chắc là bạn đã biết về câu chuyện này. Một ai đó đã bán hai chiếc pizza để đổi lấy 10.000 BTC. Tại thời điểm đó, giá trị của hai chiếc bánh pizza vào khoảng 25 đô-la Mỹ. Từ đó trở đi, ngày 22 tháng 5 năm 2010 trở thành Ngày Pizza Bitcoin. 10.000 BTC tại thời điểm hiện tại có giá trị bằng 113.740.000 đô-la Mỹ… Chúa ơi!
Ngay sau khi cuộc giao dịch đáng buồn nhất lịch sử BTC được thực hiện, giá trị của Bitcoin vượt qua ngưỡng penny (0,01 đô-la Mỹ) và vốn hóa thị trường vượt mức 1 triệu đô-la Mỹ vào tháng 11.
2011
Vào tháng 2 năm 2011, Bitcoin đạt cột mốc tiếp theo: 1 BTC = 1 đô-la Mỹ. Tài sản điện tử ưa thích của chúng ta dần nhận được nhiều sự chú ý hơn từ truyền thông, cả tích cực và tiêu cực. Hãy bắt đầu với những điều tiêu cực. Thật không may rằng Silk Road, một thị trường điện tử đen chủ yếu được sử dụng để mua và bán ma túy đã bị phát hiện.
Mt. Gox cũng phải trải qua một cuộc xâm phạm bảo mật nghiêm trọng tới hàng ngàn tài khoản và số BTC trong đó. Tin tốt là tạp chi TIME Magazine đã đăng bài đầu tiên về Bitcoin… ôi, đáng lẽ là chúng ta nên bắt đầu với tin tốt trước phải không?
Một sự kiện lớn khác diễn ra vào năm 2011 khi Satoshi Nakamoto từ chức và rời khỏi dự án Bitcoin. Mike Hearn, một trong những nhà phát triển của Bitcoin Core đã nhận được một email vào ngày định mệnh, nội dung của email là Satoshi Nakamoto nói rằng nhà sáng lập Bitcoin đã “chuyển qua thực hiện các dự án khác” và cảm thấy rằng tương lai của Bitcoin đã “được trao cho những người có năng lực”.
Khi Satoshi “về hưu”, ông để lại một số di sản: tiền đề cho cơ chế hoạt động của Bitcoin, nhiều ghi chú và bài viết, và có lẽ là đồng tiền điện tử có ảnh hưởng nhất từ trước tới nay.
2012 – 2013
Vào năm 2012, Bitcoin đã đạt cột mốc 100 đô-la đầu tiên. Đó cũng là năm mà sự kiện Giảm Nửa đầu tiên xảy ra, đây là sự kiện mà phần thưởng khối cho các thợ đào bị giảm một nửa để ngăn chặn lạm phát trong hệ thống tiền điện tử này.
Vào năm 2013, Bitcoin đã vượt qua cột mốc 1.000 đô-la đầu tiên.
2014
Vào năm 2014, chúng ta đã phải nói lời tạm biệt với một trong những sàn giao dịch Bitcoin đầu tiên là Mt. Gox. Họ đã đệ đơn phá sản và đóng cửa vào tháng 4 năm đó vì lại phải đối mặt với một vụ xâm phạm nền tảng khác từ tin tặc.
Cho tới ngày nay, những vụ kiện tụng và cả đề xuất hồi sinh sàn giao dịch Bitcoin đình đám một thời này vẫn đang tiếp tục diễn ra.
2015-2016
Năm 2015 chứng kiến một loạt các đợt tăng và giảm giá, bitcoin đạt tới đỉnh giá hoặc giảm sâu xuống mức thấp nhất.
Vào năm 2016, sự kiện Giảm Nửa thứ hai xảy ra, làm phần thưởng của nhà đầu tư giảm còn 12,5 BTC. Bitcoin cũng cố gắng đẩy tỷ giá của mình lên đỉnh bởi tại thời điểm đó, mức giá của đồng tiền này giảm chỉ còn bằng một phần trong quá khứ.
2017
2017 là một trong những năm nhộn nhịp nhất trong lịch sử Bitcoin. Trong khi năm 2016 là giai đoạn Bitcoin cố gắng hồi phục, 2017 đã trở thành một năm mà tài sản điện tử yêu thích của chúng ta phát triển rực rỡ. Đầu tiên, bitcoin một lần nữa đạt cột mốc 1.000 đô-la Mỹ, điều mà đồng tiền này chưa làm được kể từ 2013. Lần này mọi chuyện không dừng lại ở đó. Cho tới tháng 10, giá trị bitcoin đạt 6.000 đô-la Mỹ và kết thúc tháng 11 với bước nhảy vọt khi lần đầu tiên đạt 10.000 đô-la Mỹ.
Cũng bởi đợt tăng giá đột ngột này của Bitcoin, các nhà đầu tư bắt đầu bị tác động bởi hiệu ứng sợ mất cơ hội (FOMO). Vào cuối tháng 12, Bitcoin chỉ còn cách cột mốc 20.000 đô-la Mỹ vài trăm đô-la, đánh dấu mức tỷ giá cao nhất mọi thời đại của BTC. Tuy nhiên thật không may, đó cũng là lúc tỷ giá không còn tăng lên nữa.
2018-2019
2018 là một năm thảm họa đối với nhiều người tích trữ bitcoin. Nhiều ngươi trong số họ kỳ vọng giá BTC tiếp tục tăng để sinh lời nhưng thực tế lại cho thấy điều ngược lại. Họ bán tống bán tháo khi còn có thể nhưng vẫn chịu thua lỗ khi mua BTC ở mức cao nhất.
Đó là khỏi đầu khó khăn của Bitcoin trong năm 2019 khi mà mức giá chỉ ở mức khoảng 3.700 đô-la Mỹ. Tuy nhiên, đồng tiền này lại tiếp tục thu hút được sự chú ý của nhà đầu tư khi tỷ giá lại tăng lên 12.000 đô-la Mỹ vào tháng 7, đó cũng là mức đỉnh trong năm. Tuy nhiên ký ức về những khoản thua lỗ nặng nề vẫn còn in sâu trong tâm trí nhà đầu tư, họ tỏ ra rất cẩn trọng và quả đúng như vậy, mức giá giảm trở lại còn khoảng 8.000 đô-la Mỹ ở thời điểm cuối năm đó.
2020
Giờ đây chúng ta đã đi được hơn nửa quãng đường khúc khủy của năm 2020 và vẫn không ai có thể đoán trước được diễn biến giá Bitcoin sẽ như thế nào. Vào đầu năm nay, cụ thể là tháng 2, mức giá tăng mạnh từ 7.000 lên 10.000 đô-la Mỹ. Tuy nhiên vào tháng 3, tỷ giá BTC xuống dốc và chỉ nằm trong khoảng 5.000 đô-la Mỹ.
Ngoài ra, tháng 5 vừa qua chứng kiến đợt giảm nửa khác của Bitcoin. Tháng tiếp theo đó, giá trị đồng tiền này một lần nữa tăng lên mức 10.000 đô-la Mỹ.
Tại thời điểm viết bài, mức giá hiện ở mức ổn định và trong khoảng 11.000 – 12.000 đô-la Mỹ.
Ai là người tạo ra bitcoin?
Cho tới nay, vẫn không ai biết được Satoshi Nakamoto thực sự là ai. Bút danh này vẫn là một bí ẩn. Người ta cho rằng Nakamoto là đàn ông, số khác lại nghĩ là phụ nữ hoặc thậm chí là người máy hay một nhóm người nào đó. Tuy nhiên, bí ẩn chưa được giải đáp này đặt ra nhiều câu hỏi hơn là câu trả lời. Một số nhân vật khả nghi được chỉ ra và có thể chính là “người đó”.
Hãy cùng điểm qua những nhân vật khả nghi này:
- Nick Szabo – là nhà sáng lập Bit Gold, người có ý tưởng giống như Satoshi Nakamoto.
- Hal Finney – một trong những người ủng hộ Bitcoin đầu tiên. Ông cũng nhà phát triển nổi tiếng và tham gia vào giao dịch Bitcoin đầu tiên.
- Craig Wright – người đã tự nhận mình là Nakamoto trước công chúng và hứa rằng sẽ chứng minh vào một ngày nào đó. Thật đáng tiếc là ngày mà ông hứa vẫn chưa tới và vì vậy, chúng ta không thể biết chắc liệu ông có phải là Nakamoto hay không.
- Craig Wright – là nhà phát triển phần mềm đã đảm nhiệm dự án khi Nakamoto từ chức. Một số người thậm chí cho rằng chữ viết của ông gần giống với Nakamoto.
- Dorian Nakamoto – làm sao chúng ta không cho Dorian Nakamoto vào danh sách này được, phải không? Một số nguồn tin thậm chí cho rằng tên khai sinh của ông là “Satoshi Nakamoto”. Những hoạt động trong lĩnh vực kỹ thuật và cuộc sống riêng tư khiến ông ta trở thành một trong nhân vật khả nghi nhất. Mặc dù ông đã phủ nhận những cáo buộc trên, thậm chí Satoshi Nakamoto còn quay trở lại để nói rằng: “Tôi không phải là Dorian Nakamoto” nhưng ai mà biết được rốt cuộc sự thật là thế nào, phải không? Tất cả có thể là một sự che đậy.
Vào thời điểm hiện tại, chúng ta có thể không bao giờ biết danh tính thực sự của Satoshi Nakamoto. Hiện tại, chúng ta chỉ có thể trân trọng món quà mà Nakamoto để lại và đừng suy nghĩ quá nhiều về danh tính thực sự của người sáng lập ra bitcoin.
Các quy định về bitcoin
Xuyên suốt lịch sử Bitcoin, các quy định cho đồng tiền này phải nói là rất mơ hồ. Đó là do luật lệ và quy định cho Bitcoin khác nhau tùy thuộc vào từng quốc gia và khu vực tài phán của họ.
Trong hầu hết các trường hợp, các quy định về thấu hiểu khách hàng (KYC) và chống rửa tiền (AML) sẽ áp dụng đối với các sàn giao dịch và những nhà đầu tư giao dịch với lượng tiền lớn. Trong tiến trình phát triển của Bitcoin, có thể chúng ta sẽ thấy chính phủ thực hiện các biện pháp thắt chặt hoạt động sử dụng BTC vì lo sợ chúng bị sử dụng để phục vụ cho mục đích xấu. Tuy nhiên một lần nữa, những gì chúng ta có thể làm là chờ đợi và quan sát.
Tương lai của Bitcoin
Sức mạnh và sự dễ mến của mỗi siêu anh hùng phụ thuộc rất nhiều vào câu chuyện kể về cuộc đời họ, Bitcoin cũng tương tự như vậy. Giờ đây bạn đã hiểu phần đầu tiên của bộ truyện tranh Bitcoin, tuy nhiên cốt truyện tiếp theo sẽ là gì?
Trong nhiều năm qua, chúng ta ngày càng nhận thấy rằng có nhiều người sử dụng Bitcoin hơn trong cuộc sống thường nhật của họ. Lần này, họ không chỉ sử dụng bitcoin để đầu tư. Họ đang dần nhìn nhận bitcoin như một phương thức thanh toán mới và độc nhất. Đồng tiền này giải quyết vấn đề của những người không có tài khoản ngân hàng và không tiếp cận được với dịch vụ tài chính bằng cách cung cấp cho họ một tấm “hộ chiếu” tài chính, giúp họ thực hiện giao dịch theo cách chưa từng có trước đây.
Về tương lai của Bitcoin, điều duy nhất chúng ta có thể làm là chờ đợi và quan sát xem liệu đồng tiền này có được sử dụng rộng rãi hay sẽ biến mất khi nguồn cung 21 triệu BTC cạn kiệt. Hiện nay, tình hình của đồng bitcoin đang ổn định, hãy trân trọng, tận hưởng và tận dụng triệt để điều này.
Cảm ơn, Satoshi Nakamoto hay bất kể bạn là ai.